Τον Σεπτέμβριο του 2021 υπεγράφη Μνημόνιο Συνεργασίας από την Πρόεδρο του ΕΚΒΜΜ, καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας ΑΠΘ, κ. Ναταλία Πούλου, και από την Υπουργό Πολιτισμού της Αλβανίας, κ. Elva Margariti, με αντικείμενο τη συνεργασία των δύο μερών στο σχεδιασμό και την υλοποίηση από κοινού έργων αποκατάστασης και συντήρησης μνημείων που βρίσκονται στην Αλβανία, έρευνας και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, ανταλλαγής τεχνογνωσίας, οργάνωσης εκθέσεων και άλλων επιστημονικών δραστηριοτήτων (σεμιναρίων, συμποσίων, διαλέξεων, δημοσιεύσεων κλπ.). Ως πιλοτική δράση συνεργασίας των δύο πλευρών στο πλαίσιο του ανωτέρω Μνημονίου, αποφασίστηκε η εκπόνηση μελέτης και η υλοποίηση του έργου συντήρησης των τοιχογραφιών του Βυζαντινού ναού του Αγίου Νικολάου στο Μεσοπόταμο.

Ο ναός του Αγ. Νικολάου βρίσκεται στο Δελβίνο, στο νότιο τμήμα της Αλβανίας. Πρόκειται για το καθολικό μιας Σταυροπηγιακής Μονής του 13^ου αιώνα από την οποία σώζεται μόνο ο περιμετρικός οχυρωματικός περίβολος με τους πύργους του. Ο ναός αποτελεί πολύ σημαντικό παράδειγμα της αρχιτεκτονικής σχολής του Δεσποτάτου της Ηπείρου, το οποίο ιδρύθηκε από τον Μιχαήλ Άγγελο Κομνηνό Δούκα μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους (1204) με έδρα την Άρτα. Ο ναός είναι δίκλιτος, καλυπτόμενος από τέσσερεις τρούλους και φέρει ιερό διμερές και νάρθηκα τριμερή. Εξωτερικά φέρει πλούσιο κεραμοπλαστικό διάκοσμο και ανάγλυφα μυθικά ζώα, λαξευμένα στους δόμους της τοιχοποιίας. Στο εσωτερικό του διασώζει αποσπασματικά τοιχογραφικό διάκοσμο, αλλά και πολύ σημαντικά μαρμάρινα μέλη. Ακόμη, στο δάπεδο του φέρει συνδυασμό μαρμαροθετημάτων και ψηφιδωτών.

Το μνημείο έχει αναστηλωθεί πρόσφατα από το Υπουργείο Πολιτισμού της Αλβανίας και υπολείπεται η συντήρηση των τοιχογραφιών, των μαρμαροθετημένων δαπέδων καθώς και των μαρμάρινων μελών του, την οποία ανέλαβε να υλοποιήσει το ΕΚΒΜΜ με χρηματοδότηση από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδας. Τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο του 2022, επιτελείο ειδικών επιστημόνων του ΕΚΒΜΜ, μετά από σχετική άδεια των αλβανικών αρχών, μετέβη στο μνημείο με στόχο την υλοποίηση εργασιών τεκμηρίωσης και διερεύνησης της κατάστασης διατήρησης, της παθολογίας και της τεχνολογίας του διακόσμου. Με βάση τα στοιχεία που συλλέχθηκαν εκπονήθηκε, για λογαριασμό του ΕΚΒΜΜ, από τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ, μελέτη συντήρησης των τοιχογραφιών και των διακοσμητικών στοιχείων του Ιερού Ναού. Η μελέτη υποβλήθηκε για έγκριση στις αλβανικές αρχές το καλοκαίρι του 2023. Ένα έτος αργότερα, το καλοκαίρι του 2024, μετά την έγκριση της σχετικής μελέτης, ξεκίνησαν οι εργασίες συντήρησης των τοιχογραφιών και του γλυπτού διακόσμου στον Άγιο Νικόλαο στο Μεσοπόταμο.