Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων συντονίζει ως επικεφαλής φορέας το έργο: Mo.Na: Monuments in Nature: A Creative Co-existence,  που  έχει ως αντικείμενο τη συνύπαρξη της περιβαλλοντικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, και την  ανάπτυξη στρατηγικών για την κοινή αντιμετώπιση του πολιτιστικού μνημείου και του φυσικού περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσεται. Βασική παράμετρο του έργου αποτελούν οι περιοχές με υψηλή πολιτιστική αξία (προστατευόμενες περιοχές της UNESCO) που βρίσκονται σε χώρους  ιδιαίτερης περιβαλλοντικής σημασίας (Natura 2000, περιοχές Ramsar κ.τ.λ.).

Το έργο Μο.Na  συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Interreg V-Balkan-Mediterranean 2014-2020 και εθνικούς πόρους, και αποτελεί έργο διακρατικής σύμπραξης 4 χωρών (Ελλάδας, Κύπρου, Αλβανίας, Βουλγαρίας). Μέσω του έργου Μο.Νa προσεγγίζονται ερευνητικά 4 μελέτες περιπτώσεων, η Καλντέρα της Σαντορίνης (Ελλάδα), η Μεσήμβρια (Βουλγαρία), το δάσος Πάφου (Κύπρος) και το Βουθρωτό (Αλβανία), περιοχές που αποτελούν πεδίο δράσης για την ολιστική διαχείριση μνημείου-περιβάλλοντος. Επιπλέον, κύριος και καινοτόμος στόχος του έργου είναι η δημιουργία ενός συστήματος πιστοποίησης για την προώθηση και προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.

Το έργο Μο.Na υλοποιείται με τη συνεργασία δημόσιων φορέων διαχείρισης της πολιτισμικής κληρονομιάς και του περιβάλλοντος από τις τέσσερις χώρες , καθώς επίσης με τη συμμετοχή φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Συγκεκριμένα, συμμετέχουν το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων (E.K.B.M.M.) (Επικεφαλής Φορέας P1), η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων (Ρ2), ο Δήμος Θήρας (Ρ3), το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε) (Ρ4), ο Δήμος Μεσημβρίας στη Βουλγαρία (Ρ5), η Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών (Ρ6), το Τμήμα Δασών του Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος στην Κύπρο (Ρ7) και το Εθνικό Ινστιτούτο της Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Αλβανία (Ρ8). Επίσης, το έργο υλοποιείται με την υποστήριξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου (Ρ9) και την συμμετοχή  του Συλλόγου Ελλήνων Πολεοδόμων  Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) (Ρ10).

Στο πλαίσιο του έργου Μο.Νa έλαβαν χώρα οι εξής δράσεις:

• Διαχείριση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της Καλντέρας. Δραστηριότητες χαρτογράφισης, καταγραφής και αποκατάστασης στον Κάστρο, στο κάστρο της Θηρασιάς, στη θέση των ορυχείων Μαυρομάτη. Ανάδειξη και προστασία των πολιτιστικών μονοπατιών της Καλντέρας της Σαντορίνης.
• Αποκατάσταση του  παλαιού οδικού δικτύου στην Παλιά Πόλη της Μεσημβρίας, ώστε  να γίνει φιλικότερο στο περιβάλλον και στους ανθρώπους.
• Αποκατάσταση παλαιού δασικού μονοπατιού μήκους 11 χλμ. στο Δάσος Πάφου και άλλες δραστηριότητες σχετικά με το περιβάλλον και τον πολιτισμό στην Κύπρο, όπως η αποκατάσταση παλαιού νερόμυλου και η φωτογραφική έκθεση «Η φύση στην τέχνη και το τελετουργικό της Κύπρου».
• Ολιστική προσέγγιση της διαχείρισης του αρχαιολογικού χώρου στο Βουθρωτό της Αλβανίας: Μελέτη των επιπτώσεων που θα έχει η αποστράγγιση του εδάφους στα μνημεία, μελέτη διερεύνησης  της παρουσίας υπόγειου γλυκού νερού για κάθε υποπεριοχή και μελέτη της χημικής σύστασης του νερού. Αναστηλωτικά έργα μικρής κλίμακας στο Νυμφαίο και σε πύλη οχυρού.
• Χαρτογράφηση και καταγραφή της θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας στη Σαντορίνη, στη Μεσημβρία και στο Βουθρωτό από το ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.
• Ψηφιακή διαδραστική αφήγηση (storytelling) για νέους με στόχο την ευαισθητοποίησή τους για την περιβαλλοντική και πολιτιστική κληρονομιά.
• Ειδική έκδοση στην οποία καταγράφονται η ιστορία, η πολιτιστική και η περιβαλλοντική κληρονομιά, οι προτεινόμενες διαδρομές και οι δράσεις που έλαβαν χώρα στις τέσσερις πιλοτικές περιοχές  του έργου.
• Διεθνές Υβριδικό Συνέδριο με τίτλο “Mo.Na: Monuments in Nature. A Creative Co-existence” στην Αθήνα.
• Συνδιοργάνωση Φόρουμ στην Κωνσταντινούπολη με τίτλο «Οικουμενική πρωτοβουλία για την προστασία του περιβάλλοντος και του πολιτισμού» από το ΕΚΒΜΜ και το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
• Δημιουργία του συστήματος πιστοποίησης “Mo.Na Standard, Label for the promotion and protection of the natural and cultural environment” των πολιτιστικών και φυσικών χαρακτηριστικών μιας περιοχής, με στόχο την ανάπτυξη ενός εξειδικευμένου τουριστικού προϊόντος.

Δείτε την ιστοσελίδα του έργου:
https://www.monumentnature.com/